Το Εθνικό και Καποδιστριακό Πανεπιστήμιο Αθηνών ιδρύθηκε το 1837 με αρχικό όνομα «Οθώνειο Πανεπιστήμιο». Απετέλεσε το πρώτο Πανεπιστήμιο όχι μόνο του ελληνικού κράτους αλλά και ολόκληρης της Βαλκανικής Χερσονήσου και της ευρύτερης περιοχής της Ανατολικής Μεσογείου. Το 1932 έλαβε την ονομασία: «Εθνικόν και Καποδιστριακόν Πανεπιστήμιον Αθηνών», την οποία διατηρεί έως σήμερα (συντομογραφία: ΕΚΠΑ). Το ΕΚΠΑ είναι Νομικό Πρόσωπο Δημοσίου Δικαίου, πλήρως αυτοδιοικούμενο αλλά υπαγόμενο σε κανόνες του δημοσίου δικαίου και εποπτευόμενο από το Υπουργείο Παιδείας, Έρευνας και Θρησκευμάτων.
Το Εθνικό και Καποδιστριακό Πανεπιστήμιο Αθηνών είναι το μεγαλύτερο κρατικό ίδρυμα τριτοβάθμιας εκπαίδευσης στην Ελλάδα και ένα από τα μεγαλύτερα πανεπιστήμια της Ευρώπης. Με 45.400 προπτυχιακούς φοιτητές, 23.100 μεταπτυχιακούς φοιτητές και υποψήφιους διδάκτορες, 7.600 αλλοδαπούς φοιτητές όλων των βαθμίδων, 2.100 μέλη ακαδημαϊκού προσωπικού και περίπου 1.000 μέλη διοικητικό προσωπικό, το Εθνικό και Καποδιστριακό Πανεπιστήμιο Αθηνών εστιάζει στην παραγωγή και διάδοση της γνώσης. Επιπλέον, το Πανεπιστήμιο σκοπεύει να καταστεί ένα κέντρο αριστείας στην έρευνα, στην καινοτομία και στην διδασκαλία σε όλες τις επιστήμες που θεραπεύει, συνεισφέροντας με αυτόν τον τρόπο στην κοινωνική, πολιτισμική και οικονομική ανάπτυξη της χώρας.
Το Εθνικό και Καποδιστριακό Πανεπιστήμιο Αθηνών στοχεύει στην άρτια εκπαίδευση σε όλα τα επίπεδα σπουδών και στην προαγωγή της επιστήμης μέσω της βασικής και εφαρμοσμένης έρευνας σε ένα ευρύ φάσμα επιστημονικών πεδίων. Όραμα του Πανεπιστημίου Αθηνών αποτελεί η προαγωγή της αριστείας στον τομέα της εκπαίδευσης, η καινοτομία στην έρευνα, η καλλιέργεια της παιδείας γενικότερα, αλλά και η ενεργός συμμετοχή της ακαδημαϊκής κοινότητας στα κοινωνικά και πολιτιστικά δρώμενα της χώρας.
Αποστολή του Εθνικού και Καποδιστριακού Πανεπιστημίου Αθηνών παραμένει, καθ’ όλη τη διάρκεια της ιστορικής του πορείας από την ίδρυση σχεδόν του νέου ελληνικού κράτους, η διαρκής αναβάθμιση της εκπαίδευσης των νέων επιστημόνων μέσω της συνεχούς βελτίωσης της μαθησιακής διαδικασίας και της ανανέωσης των προγραμμάτων σπουδών, η καλλιέργεια του πνεύματος διάκρισης και η αποτελεσματική σύνδεση του Πανεπιστημίου με την κοινωνία και την οικονομία.
Μέγαρον Θεωρητικών Επιστημών
Αίθουσα Ορκομωσίας Αποφοίτων
Γρυπάρειον Μέγαρον
Βιβλιοθήκη Τμήματος Οικονομικών Επιστημών
Το ΕΚΠΑ είναι το πρώτο ελληνικό πανεπιστήμιο που σπάει το φράγμα των top 200 πανεπιστημίων σε παγκόσμια κατάταξη
Το Εθνικό και Καποδιστριακό Πανεπιστήμιο Αθηνών γίνεται το πρώτο ελληνικό πανεπιστήμιο που κατατάσσεται στα 200 καλύτερα πανεπιστήμια του κόσμου, σε διεθνή γενική κατάταξη πανεπιστημίων, με παραπάνω του ενός κριτήρια. Πιο συγκεκριμένα με βάση τα αποτελέσματα της παγκόσμιας κατάταξης Πανεπιστημίων «Webometrics Ranking Web of Universities», η οποία δημοσιεύθηκε στις 28 Ιανουαρίου 2021, το ΕΚΠΑ βρίσκεται στην 180η θέση παγκοσμίως μεταξύ 12.000 Πανεπιστημίων. Θα πρέπει να σημειωθεί ότι το ΕΚΠΑ, σε σχέση με την αντίστοιχη περσινή κατάταξη, ανέβηκε 53 θέσεις (από την θέση 233 στην θέση 180). Επιπροσθέτως βρίσκεται στην 49η θέση μεταξύ των 3262 Πανεπιστημίων της Ευρωπαϊκής Ένωσης που περιλαμβάνονται στην εν λόγω κατάταξη.
Με βάση τα αποτελέσματα της «Webometrics Ranking Web of Universities» μετά το Εθνικό και Καποδιστριακό Πανεπιστήμιο Αθηνών ακολουθούν το Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης στη θέση 205, το Εθνικό Μετσόβιο Πολυτεχνείο στη θέση 329, ενώ την πρώτη πεντάδα κλείνουν το Πανεπιστήμιο Πατρών στη θέση 533 και το Πανεπιστήμιο Ιωαννίνων στη θέση 581. Στην συγκεκριμένη κατάταξη που δημοσιεύτηκε περιλαμβάνονται περίπου 12.000 Πανεπιστήμια παγκοσμίως από τα 30.000 για τα οποία συγκεντρώθηκαν στοιχεία. Ανάμεσα σε αυτά βρίσκονται και Ελληνικά Πανεπιστήμια, και Ιδιωτικοί Φορείς (βλέπε πίνακα 1).
Επιπλέον, στις 26 Ιανουαρίου 2022 ανακοινώθηκαν τα αποτελέσματα της παγκόσμιας κατάταξης «Top Universities by Top Google Scholar Citations» της Webometrics. Σύμφωνα με την ανακοίνωση αυτή, αλλά και τα αποτελέσματα των τελευταίων ετών, το Εθνικό και Καποδιστριακό Πανεπιστήμιο Αθηνών καταγράφει μία σπάνια επίδοση για ελληνικό Πανεπιστήμιο, ευρισκόμενο για πέμπτη συνεχομένη χρονιά στο top 100 μιας παγκόσμιας κατάταξης. Με βάση τα αποτελέσματα που ανακοινώθηκαν από τη Webometrics, στη συγκεκριμένη κατάταξη, το Εθνικό και Καποδιστριακό Πανεπιστήμιο Αθηνών βρίσκεται στην:
- 1η θέση μεταξύ των Ελληνικών Πανεπιστημίων
- 2η θέση μεταξύ των Πανεπιστημίων της Μεσογείου
- 18η θέση στην Ευρώπη
- 92η θέση παγκοσμίως μεταξύ 7497 Πανεπιστημίων!!!
Πίνακας: Τα Ελληνικά Πανεπιστήμια και Ιδρύματα παροχής υπηρεσιών Τριτοβάθμιας Εκπαίδευσης σύμφωνα με τον πίνακα WEBOMETRICS για το 2021 (α΄ εξάμηνο)
| Κατάταξη στην Ελλάδα | Παγκόσμια κατάταξη | Πανεπιστήμιο |
|---|---|---|
| 1 | 180 | National and Kapodistrian University of Athens |
| 2 | 205 | Aristotle University of Thessaloniki |
| 3 | 329 | National Technical University of Athens |
| 4 | 533 | University of Patras (incl University of Western Greece) |
| 5 | 581 | University of Ioannina |
| 6 | 605 | University of Crete |
| 7 | 872 | University of Thessaly |
| 8 | 978 | University of the Aegean |
| 9 | 1007 | Democritus University of Thrace |
| 10 | 1044 | Harokopio University of Athens |
| 11 | 1264 | Athens University of Economics and Business |
| 12 | 1296 | Hellenic Open University |
| 13 | 1311 | Technical University of Crete |
| 14 | 1400 | University of Piraeus |
| 15 | 1550 | Agricultural University of Athens |
| 16 | 1574 | University of Macedonia |
| 17 | 2147 | Ionian University |
| 18 | 2183 | University of Peloponnese |
| 19 | 2196 | University of West Attica |
| 20 | 2427 | Panteion University of Political and Social Sciences |
Το ΕΚΠΑ στους πίνακες διεθνούς κατάταξης Πανεπιστημίων
Τo ΕΚΠΑ καταλαμβάνει υψηλές θέσεις στους Πίνακες Διεθνούς Κατάταξης Πανεπιστημίων, γνωστούς και ως «Rankings» και κάθε χρόνο παρατηρείται βελτίωση της θέσης του.
Οι διακρίσεις αυτές οφείλονται στο σημαντικό ερευνητικό έργο των μελών του Ιδρύματος, το οποίο χαρακτηρίζεται από διεθνή αναγνώριση και επιρροή, στην ακαδημαϊκή του φήμη και στην εξωστρέφεια των μελών του, όπως αυτή αναπτύσσεται μέσα από διεθνείς συνεργασίες και δράσεις.Ενδεικτικά παρουσιάζεται:
| Πίνακας Κατάταξης | Παγκόσμια Θέση 2020 | Παγκόσμια Θέση 2015 |
|---|---|---|
| WEBOMETRICS | 233 | 301 |
| Top Universities by Google Scholar Citations WEBOMETRICS |
86 | 538 |
| Center for World University Ranking (CWUR) | 267 | 301 |
| Academic Ranking of World Universities (ARWU) | 301-400 | 301-400 |
| US News - Best Global University Rankings | 262 | 292 |
| QS (Quacquarelli Symonds) | 651-700 | 601-650 |
| Times Higher Education (THE) | 401-500 | - |
| National Taiwan University | 213 * | 217 |
| Times Higher Education Impact Ranking (ΙR) - General | 201-300 | Ν.Α** |
| - ΙR - SDG 10: Reduced Inequalities | 26 | Ν.Α** |
| - ΙR - SDG4: Quality Education | 79 | Ν.Α** |
| - ΙR - SDG 5: Gender Equality | 86 | Ν.Α** |
| - ΙR - SDG 3: Good Health & Wellbeing | 98 | Ν.Α** |
| - ΙR - SDG 16: Peace - Justice & Strong Institutions | 101-200 | Ν.Α** |
| - ΙR - SDG 9: Industry - Innovation - Infrastructure | 101-200 | Ν.Α** |
| - ΙR - SDG 8: Decent Work & Economic Growth | 201-300 | Ν.Α** |
| - ΙR - SDG 17: Partnership For The Goals | 401-600 | Ν.Α** |
| QS Employability Ranking | 301-500 | Ν.Α** |
* Δεν έχουν ανακοινωθεί τα στοιχεία του 2020 και αναφέρονται στοιχεία του 2019
** Δεν υπήρχε το 2015
Στατιστικά στοιχεία για το Εθνικό και Καποδιστριακό Πανεπιστήμιο Αθηνών: Εγκαταστάσεις και Ανθρώπινο Δυναμικό
Προγράμματα Σπουδών, Ακαδημαϊκές Μονάδες και Εγκαταστάσεις
- 41 Προπτυχιακά Προγράμματα Σπουδών ομώνυμα των Τμημάτων τα οποία τα προσφέρουν
- 1 αμιγώς αγγλόφωνο προπτυχιακό πρόγραμμα με τίτλο “BA Program in the Archaeology, History and Literature of Ancient Greece” το οποίο προσφέρεται από τη Φιλοσοφική Σχολή αποκλειστικά για αλλοδαπούς φοιτητές
- 205 Μεταπτυχιακά προγράμματα σπουδών (εκ των οποίων 26 σε ξένη γλώσσα διδασκαλίας)
- 15 Κέντρα Αριστείας
- 5 Ερευνητικά Πανεπιστημιακά Ινστιτούτα
- 3 Πανεπιστημιακά Νοσοκομεία
- 70 Πανεπιστημιακές Κλινικές (60 ανήκουν στην Ιατρική Σχολή, 5 στο Τμήμα Νοσηλευτικής και 5 στο Τμήμα Οδοντιατρικής)
- 243 Εργαστήρια
- 11 Βιβλιοθήκες
- Μουσεία: Το Μουσείο Ιστορίας, το Ιστορικό Αρχείο του Πανεπιστημίου και 13 θεματικά Μουσεία που ανήκουν σε συγκεκριμένες Σχολές ή/και Τμήματα.
Ανθρώπινο δυναμικό
Προσωπικό:
- Μέλη Διδακτικού Ερευνητικού Προσωπικού (Δ.Ε.Π.): 1.653
- Εργαστηριακό Διδακτικό Προσωπικό (Ε.ΔΙ.Π.): 248
- Ειδικό Εκπαιδευτικό Προσωπικό (Ε.Ε.Π.): 56
- Επιστημονικοί Συνεργάτες: 9
- Ειδικό Τεχνικό Εργαστηριακό Προσωπικό (Ε.Τ.Ε.Π.): 170
- Διοικητικό Προσωπικό: 1.078 (περιλαμβάνονται 37 υπάλληλοι με απόσπαση σε άλλους φορείς)
Φοιτητές:
- Αριθμός Προπτυχιακών (ενεργών) φοιτητών: 45.104
- Αριθμός Μεταπτυχιακών φοιτητών: 15.473
- Αριθμός Υποψηφίων Διδακτόρων: 8.679
- Αλλοδαποί Προπτυχιακοί Φοιτητές: 7.014 (3.020 ενεργοί έως ν+2 έτη)
- Αλλοδαποί Μεταπτυχιακοί Φοιτητές: 381
- Αλλοδαποί Yποψήφιοι Διδάκτορες: 202